وبا در راه است
گرم تر شدن هوا در روزهای اخیر علاوه بر این که افزایش میزان مصرف منابع آب و برق کشور را به دنبال داشته تهدید دیگری را نیز در پی دارد و آن شیوع وبا به دلیل استفاده از آب های آشامیدنی آلوده و غیر بهداشتی است که بعضا در طول سفر اتفاق می افتد.
به گزارش خبرنگار مهر، آغاز فصل تابستان و گرم تر شدن هوا باعث می شود که عطش افراد بیشتر شده و در نتیجه میل به خوردن انواع نوشیدنی ها نیز افزایش یابد. در این بین، نوشیدن آب خنک طرفداران بیشتری دارد به طوری که اغلب مردم آب خنک را به آب میوه و سایر نوشیدنی های گازدار و... ترجیح می دهند. البته این می تواند نکته مثبتی باشد، اما باید توجه داشت که نوشیدن هر آبی بدون این که از سلامت و بهداشت آن مطلع باشیم می تواند خطرات زیادی در پی داشته باشد.
به گفته پزشکان، " گرمازدگی " و " فرسودگی ناشی از گرما " عوارض بالقوه مرگباری هستند که از افزایش شدید درجه حرارت بدن ناشی می شوند.
در حالی که هر کسی ممکن است به بیماری های ناشی از گرما دچار شود، برخی افراد در مقابل گرمازدگی آسیب پذیرتر هستند. سالمندان، نوزادان و کودکان کم سن و سال، بیماران قلبی ، افراد دچار مشکلات گردش خون یا بیماری های مزمن دیگر، هر کسی که در فضای بیرون در گرمای میانه روز کار می کند، افرادی که به طور مرتب در فضای بیرون ورزش می کنند، افرادی که داروهایی می خورند که بر تولید عرق اثر می گذارد و افرادی که از مواد مخدر استفاده می کنند، باید مراقبت بیشتری به عمل بیاورند و در حین گرمای شدید تابستان، بدن خود را سرد و مرطوب نگه دارند.
کودکان، در معرض خطر بیشتر
دکتر ناهید رحیم زاده، فوق تخصص کلیه اطفال با بیان این که آفتاب سوختگی ، کم آبی در مناطق خشک و گرمسیری و فصول گرم سال یکی از شایع ترین علل مراجعه به مراکز درمانی است، گفت: کودکان به دلیل جثه کوچک و قرار گرفتن در معرض عفونت های مختلف که با تب، اسهال و استفراغ همراه است بیشتر دچار کم آبی می شوند.
این فوق تخصص کلیه ی اطفال افزود: یک علامت ساده کم آبی، رنگ ادرار است. ادرار زرد تیره یا کهربایی علامت مهم کم آبی است و خشکی دهان ، تشنگی، سردرد و سرگیجه، ضعف و خواب آلودگی از دیگر علائم کاهش آب بدن محسوب می شود.
تشنگی در روزهای گرم سال باعث می شود که عطش افراد برای خوردن انواع نوشیدنی ها به خصوص آب خنک، بیشتر شود. متاسفانه توجه نکردن به سلامت و بهداشت آب های آشامیدنی، از نکات مهمی است که مورد غفلت اغلب مردم قرار می گیرد و همین امر سبب شیوع بیماری های میکروبی و عفونی می شود که از جمله می توان به بیماری خطرناک وبا اشاره کرد.
آب شفاف، آب سالم نیست
دکتر محسن زهرایی، کارشناس بیماری های منتقله از آب و غذای وزارت بهداشت با توصیه به مردم مبنی بر این که در فصل گرما برای پیشگیری از ابتلا به بیماری های روده ای از جمله وبا، سبزیجات و میوه ها را قبل از مصرف تمیز بشویند گفت: بیماری های روده ای در اثر مصرف میوه ها و سبزیجات آلوده و آب آشامیدنی ناسالم به ویژه در فصل گرما بروز می کند.
اصل و ریشه بیماری وبا مربوط به هندوستان است، اما کشور ما طی سال های گذشته در معرض تهدید این بیماری بوده و از 44 سال پیش در ایران، موارد ابتلا به وبا ثبت شده است.
مهم ترین راه انتقال این بیماری رعایت نکردن بهداشت فردی و نشستن دست ها قبل از غذا است. از سوی دیگر مردم تصور می کنند که آب چاه، برکه، رودخانه ها و چشمه ها ظاهرا شفاف بوده و برای نوشیدن بسیار گوارا است در حالی که این آب ها دارای انواع انگل هستند و خوردن آن ها باعث بیماری های روده‌ای از جمله وبا می شود.
زهرایی با بیان این که هر فرد به طور میانگین روزانه به 20 لیتر آب نیاز دارد افزود: بر اساس برآورد سازمان بهداشت جهانی، تامین حداقل هفت لیتر آب روزانه به صورت گندزدایی شده و کاملا سالم ضروری است.
ویژگی مشخص وبا، آغاز ناگهانی اسهال جهنده بدون فشار و آبکی است که به دنبال آن استفراغ، کم آب شدن سریع، گرفتگی ماهیچه ها و کم شدن ادرار فرا می رسد.
میزان کشندگی بیماری در صورت عدم جایگزینی سریع مایعات و الکترولیت بدن 30 تا 40 درصد است. حدود 80 درصد بیماران مبتلا به وبا بدون علامت هستند و فقط 20 درصد افراد مبتلا به وبا دچار اسهال حاد آبکی می شوند. از این تعداد 10 تا 20 درصد هم دچار اسهال آبکی شدید همراه با استفراغ می شوند.
کارشناسان بهداشت محیط معتقدند که جلوگیری از ورود وبا به یک منطقه غیر ممکن است ولی می توان با انجام اقدامات مراقبتی به موقع از گسترش آن جلوگیری کرد.
بهترین راه پیشگیری از وبا و سایر بیماری های اسهالی در دراز مدت، بهبود و تامین آب آشامیدنی سالم، بهسازی محیط، سلامت غذا و آمادگی و هوشیاری جامعه است. با این حال در مرحله ی حاد بیماری، تعداد میکروب وبا در هر میلی لیتر مدفوع بیش از یک میلیون عدد است و هر بیمار مبتلا به وبا ممکن است طی بیماری خود یک تا 60 لیتر و به طور متوسط بیش از 10 تا 20 لیتر مدفوع آبکی دفع کند.
خودسرانه آنتی بیوتیک نخورید
دکتر حسین معصومی اصل، رئیس اداره بیماری های منتقله از آب و غذا و عفونت های بیمارستانی وزارت بهداشت با اعلام این که در سال گذشته کمترین آمار ابتلا به وبا را طی 45 سال گذشته در کشور داشتیم، گفت: هنگام بروز علائم بیماری های گوارشی شامل تهوع، دل درد، تب و بدن درد حتما به نزدیک ترین مرکز درمانی مراجعه و از مصرف خودسرانه آنتی بیوتیک خودداری کنید.
وی افزود: هنگامی که فرد دچار این علائم می شود باید از مصرف نوشابه و یا آب میوه های صنعتی اجتناب کرده و از مایعات و نوشیدنی های طبیعی مانند آب، دوغ، چای و آب میوه طبیعی استفاده کند.
سبزیجات و آب آلوده مقصر هستند
دکتر ایرج خسرونیا، رئیس جامعه پزشکان متخصص داخلی ایران نیز با بیان این که علت بیش از 50 درصد مراجعات به درمانگاه ها ناشی از مسمویت غذایی در روزهای گرم تابستان است، به خبرنگار مهر گفت: مسمومیت غذایی ناشی از مصرف غذاهای فاسد و خراب یکی از علل بالا رفتن آمار مراجعات به پزشکان داخلی است.
این پزشک متخصص داخلی از افزایش مصرف سبزیجات و همچنین استفاده از آب های آلوده به عنوان دو عامل تشدید مسمومیت در روزهای گرم سال نام برد و افزود: خوردن غذاهای مانده، مصرف آب های آلوده و بستنی هایی که در تهیه آن ها از شیرهای غیر پاستوریزه استفاده شده از علل بروز مسمومیت در روزهای گرم سال است.
حرف آخر
همان طور که گفته شد راه سرایت وبا، آب و یا غذای آلوده به مدفوع انسانی است چون که ناقل بیماری فقط انسان است. معمولا 12 ساعت تا 6 روز پس از مصرف مواد غذایی یا آب آلوده، بیماری ایجاد می شود و در طول این مدت امکان انتقال بیماری به نفر دیگر نیز وجود دارد و این می تواند به عنوان یک عامل خطر در شیوع این بیماری تلقی شود. ضمن این که هر چیزی که آلوده به باکتری وبا شده باشد، آلوده کننده است. مثلا حمام کردن یا شستشوی وسایل آشپزی در آب آلوده هم می تواند موجب انتقال وبا شود.
به اعتقاد کارشناسان بهداشتی، هرگاه تعداد مبتلایان به وبا در دوره متوسط سه سال افزایش پیدا کند، اپیدمی شروع می شود. در ایران نخستین همه گیری در سال 1344 اتفاق افتاد و تا به حال 9 بار همه گیری در کشور رخ داده است اما ابتلا به این بیماری به صورت تک گیر همه ساله در بیشتر استان های کشور گزارش شده است. از سال 1377 تا 1384 در ایران تعداد موارد ابتلا به وبا 12033 مورد و موارد مرگ ناشی از وبا 149 مورد بوده است.
در هر حال به نظر می رسد با گرم تر شدن هوا و آغاز سفرهای تابستانی ، مردم می بایست بیش از پیش بهداشت فردی را رعایت کنند. اطمینان از سالم بودن و بهداشتی بودن آب های آشامیدنی، مهمترین نکته ای است که نباید از نظر دور داشت. ضمن این که باید در نگهداری مواد غذایی فاسد شدنی، حداکثر دقت را به کار برد و مراقب کودکان و سالمندان بود.
حبیب احسنی پور
اگر می خواهید با کارشناسان تغذیه ی سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
اگر می خواهید با پزشکان سایت مشورت کنید، اینجا را کلیک کنید.
برای شرکت در بحث های انجمن سایت مرتبط با بهداشت و سلامت، اینجا را کلیک کنید.
* مطالب مرتبط:
توصیه‌های وزارت بهداشت درباره "وبا"
تشدید كنترل منابع آبی برای پیشگیری از وبا
درباره " وبا " یا "CHOLERA" بیشتر بدانیم
جلوگیری از بیماری‌های ناشی از گرما
آماده‌باش تابستانی برای بهداشت مواد غذایی
پیشگیری از مسمومیت غذایی در تابستان
بخش تغذیه و سلامت تبیان
